0912 699 269

Công ty phần mềm ứng dụng Hà Nội - HanoiSoft

Thư viện nhà trường - Phiên bản 3.0

Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Tôi Là Ai - Và Nếu Vậy Thì Tôi Đáng Giá Bao Nhiêu? - Richard David Precht

Có rất nhiều cuốn sách về triết học, nhưng Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu? là một sự khác biệt. Trước nay chưa từng có một ai dẫn dắt người đọc đến với những câu hỏi lớn của triết học bằng một cách am tường chuyên môn, đồng thời nhẹ nhàng tinh tế như vậy. Thông qua môn khoa học nghiên cứu não bộ, tâm lý học, lịch sử, và thậm chí văn hóa đại chúng (pop-culture), triết gia đương đại người Đức Richard David Precht đã khéo léo soi sáng những vấn đề ở tâm điểm của tồn tại con người như: Sự thật là gì? Cuộc sống có ý nghĩa gì? Tại sao tôi nên tốt? và trình bày chúng qua lối văn ngắn gọn, thông tuệ, uốn hút. Kết quả là một chuyến du hành xuyên lịch sử triết học và một dẫn nhập sáng tỏ vào những nghiên cứu hiện thời về não bộ. Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu? đích thực là một cuốn sách xuất sắc để tiếp cận triết học. Cuốn sách như một lăng kính vạn hoa của những vấn đề triết luận, những kiến thức thú vị và hài hước, các vấn đề thuộc môn thần kinh học và sinh vật học cũng như nghiên cứu tâm lý học. Sách chia được chia làm ba phần: 1) Tôi có thể biết gì? - tập trung vào các mô tả não bộ, bản tính cũng như phạm vi của tri thức nhân loại, khởi đầu từ các câu hỏi được mổ xẻ bởi Kant, Descartes, Nietzsch, Freud, và các triết gia khác. 2) Tôi nên làm gì? - giải quyết các vấn đề đạo đức và luân lý, sử dụng các nghiên cứu thần kinh học và xã hội học để lý giải tại sao chúng ta có thiện cảm với người khác và buộc phải hành động có đạo đức. Các cuộc tranh luận về trợ tử, phá thai, nhân bản vô tính và những chủ đề gây tranh cãi khác. 3) Tôi có thể hy vọng gì? - xoay quanh những câu hỏi quan trọng nhất của cuộc đời: Hạnh phúc là gì và tại sao chúng ta yêu? Có Chúa không và chúng ta có thể chứng minh sự tồn tại của Chúa như thế nào? Tự do là gì? Mục đích của cuộc sống là gì? Với chủ đích dành cho giới trẻ, cuốn sách Tôi là ai – và nếu vậy thì bao nhiêu? là chuyến khám phá hồi hộp, thông minh, hài hước và thú vị xuyên qua thế giới bộn bề kiến thức để đến với chính bản thể con người! *** ôi có thể biết được gì? Sils Maria Loài thú tinh khôn trong vũ trụ. Sự Thật là gì? “Ở một xó xỉnh nào đó của vũ trụ bao la với hằng hà hệ thống mặt trời lung linh có một hành tinh, trên đó có những con vật tinh khôn khám phá ra sự hiểu biết. đó là giây phút kiêu hãnh và dễ hiểu lầm nhất của „lịch sử thế giới”: nhưng chỉ kéo dài một giây phút mà thôi. Sau vài nhịp thở của thiên nhiên, hành tinh khô cứng lại, và loài thú khôn ngoan sống trên đó phải chết. đấy có thể là một câu truyện ngụ ngôn tưởng tượng của một ai đó nghĩ ra. Nhưng câu truyện này cũng chưa nói lên được hết sự nghèo nàn, hư ảo, chóng qua, vô tích sự và tuỳ tiện của trí khôn con người trong thiên nhiên; trí khôn con người không phải là chuyện muôn thủa. Một khi trí khôn đó qua đi, thì mọi sự cũng mất hết dấu vết. Là vì trí khôn này chẳng có thêm sứ mạng nào khác ngoài chính cuộc sống con người. Trí khôn này hoàn toàn mang tính người, và chỉ có người sở hữu và tạo ra nó mới say mê nó, coi nó như là chìa khóa đi vào thế giới. Nếu chúng ta hiểu được loài muỗi, thì chúng ta sẽ nhận ra, là chúng cũng có sự đắm say đó và chúng cũng nghĩ mình là cái rốn của vũ trụ quay cuồng“.  Con người là một loài vật tinh khôn, nhưng loài vật này lại tự đánh giá mình quá cao. Là bởi vì lí trí của con người không hướng về Chân lí lớn lao, mà chỉ quan tâm tới những cái nhỏ nhặt trong cuộc sống. Trong lịch sử triết học, có lẽ chẳng có đoạn văn nào mô tả con người thơ mộng và triệt để hơn đoạn trên đây. đó là đoạn mở đầu có lẽ đẹp nhất của một tác phẩm triết học năm 1873 với tựa đề: Über Wahrheit und Lüge im außermoralischen Sinne (Về sự thật và dối trá bên ngoài í nghĩa đạo đức). Tác giả của nó là Friedrich Nietzsche, một giáo sư Cổ ngữ học 29 tuổi của đại học Basel, Thuỵ-sĩ.  Nhưng Nietzsche đã không cho xuất bản cuốn sách nói về loài vật tinh khôn và kiêu căng này. Trái lại, ông phải mang thương tích nặng nề, vì đã viết một tác phẩm bàn về nền tảng văn hoá hi-lạp. Những người phê bình khám phá ra sách này là một tài liệu thiếu khoa học và chứa đựng những phỏng đoán vu vơ. Mà quả đúng như thế. Ông bị thiên hạ chê là một thiên tài lạc lối, và danh tiếng một nhà cổ ngữ nơi ông xem ra cũng theo đó mà tiêu tan. Khởi đầu, thiên hạ kì vọng rất nhiều nơi ông. Cậu bé Fritz sinh năm 1844 tại làng Röcken vùng Sachsen và lớn lên tại Naumburg bên bờ sông Saale. Cậu nổi tiếng thần đồng. Cha cậu là một mục sư coi xứ, và mẹ cũng rất đạo đức. Khi Fritz được bốn tuổi thì cha mất, không lâu sau đó người em trai cũng mất. Mẹ đưa cậu về Naumburg, và từ đó Fritz lớn lên trong một gia đình toàn là nữ giới. Hết tiểu học, Fritz vào trung học của giáo phận và sau đó vào một nội trú danh tiếng, đâu đâu cậu cũng được tiếng thông minh. Năm 1864, cậu ghi danh học Ngôn ngữ cổ điển và Thần học tại đại học Bonn. Nhưng sau một bán niên, Fritz bỏ Thần học. Fritz muốn làm mục sư để hài lòng mẹ, nhưng „ông mục sư non“ – tiếng con nít vùng Naumberg vẫn trêu chọc cậu – đã sớm mất niềm tin vào Chúa. Fritz cảm thấy quá tù tùng khi sống với mẹ, với niềm tin và với đời mục sư. Anh quyết định thoát ra khỏi mọi thứ đó, nhưng cuộc chuyển hướng này đã gặm nhấm tâm hồn anh suốt cả đời.  Sau một năm, Nietzsche và vị giáo sư của anh chuyển tới Leipzig. Ông thầy rất quý cậu học trò thông minh của mình, nên đã khuyên anh nhận chân giáo sư tại đại học Basel. Năm 1869, lúc 25 tuổi, Nietzsche trở thành giáo sư thỉnh giảng. đại học Basel cấp tốc trao cho anh bằng tiến sĩ và bằng lên ngạch giáo sư (Habilitation). Ở Thuỵ-sĩ, Nietzsche làm quen với giới văn nghệ sĩ cùng thời, trong đó có Richard Wagner và bà vợ Cosima, mà Nietzsche đã có dịp gặp ở Leipzig. Nietzsche quá mê nhạc Wagner đến độ cảm hứng viết ra cuốn Die Geburt der Tragödie aus dem Geist der Musik (Tinh thần âm nhạc đã khai sinh ra Bi kịch) vào năm 1872. Cuốn sách là một thất bại, và nó cũng bị quên nhanh. Lí do là vì từ đầu thời Lãng mạn, người ta đã nói tới mâu thuẫn giữa cái gọi là tính „sáng tạo xuất thần“ (Dionysischen) của âm nhạc và cái „thể cách chân phương“ (Appolinischen) của nghệ thuật tạo hình rồi, và kinh nghiệm lịch sử cũng đã cho thấy, hai cái đó chỉ là những phỏng đoán mà thôi. Thành ra, điều Nietzsche bàn tới trong sách chẳng có gì mới. Hơn nữa, thế giới học giả âu châu thời đó đang bận tâm tới sự hình thành của một bi kịch khác, quan trọng hơn. Một năm trước đó, xuất hiện cuốn sách Về Nguồn Gốc Con Người từ thú vật của Charles Darwin, nhà thần học và thực vật học nổi tiếng người Anh. Từ lâu rồi, ít nhất từ mười hai năm trước khi sách Darwin ra đời, đã có quan điểm cho rằng, con người có thể được tiến hoá dần từ những hình thái nguyên sơ trước đó. Nhưng trong Sự Hình Thành Các Chủng Loại, vì chính Darwin đã hé mở cho biết, có thể con người cũng từ loài vật mà thành, nên tác phẩm bán chạy như tôm tươi. Trong những năm 1860, nhiều nhà khoa học tự nhiên cũng đi tới một kết luận như vậy, và họ nối con người vào liên hệ với loài khỉ đột vừa được khám phá. Mãi cho tới cuộc thế chiến thứ nhất, Giáo hội Kitô giáo, đặc biệt ở đức, chống lại Darwin và những người ủng hộ ông. Nhưng ngay từ đầu ai cũng biết rằng, sẽ chẳng có một sự lùi bước tự nguyện nào nữa để quay trở về cái vũ trụ quan của thời trước đó. Người ta không còn tin vào chuyện Thiên Chúa là đấng trực tiếp tạo dựng và điều khiển con người nữa. Và các khoa học tự nhiên giờ đây ăn mừng chiến thắng của họ với một hình ảnh về con người rất thực tế: Họ bỏ Thiên Chúa để quay sang quan tâm tới khỉ. Và hình ảnh cao cả của con người như một thụ tạo giống Thiên Chúa bị vỡ ra làm hai: một đàng, sự cao cả này không còn khả tín nữa và đàng khác, con người giờ đây không hơn không kém đượi coi như là một loài thú thông minh mà thôi. Nietzsche phấn chấn vô cùng trước cảnh quan vũ trụ mới đó. Về sau, có lần ông viết: „Tất cả cái mà chúng ta cần, đó là một (công thức) hoá học cho các quan niệm đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật và cho những cảm nhận cũng như tất cả những cảm xúc mà ta có được trước những tiếp xúc lớn nhỏ với văn hoá và xã hội, với cả nỗi cô đơn.“ Hơn ba chục năm cuối của thế kỉ 19 nhiều nhà khoa học và triết gia đã đổ công tìm kiếm chính cái hoá học đó: Họ đi tìm một giải thích sinh học cho sự sống mà chẳng cần gì tới Thiên Chúa nữa. Nhưng chính Nietzsche thì lại chẳng quan tâm một tí gì tới cuộc tìm kiếm đó. Ông quan tâm tới chuyện hoàn toàn khác: đâu là í nghĩa của cái nhìn thực tế kia của khoa học đối với thân phận con người? Nó giúp con người lớn lên hay làm nó bé lại? Khi nhìn được rõ hơn về chính mình, con người giờ đây được thêm gì hay lại mất cả chì lẫn chài? Trong tình hình đó, ông viết luận văn Wahrheit und Lüge (Sự thật và dối trá), có lẽ đây là tác phẩm tuyệt nhất của ông. Câu hỏi, con người bé đi hay lớn lên, được Nietzsche trả lời là tuỳ theo tâm trạng. Khi con người bất hạnh – và đây là tâm trạng thường thấy nơi con người – lúc đó họ cảm thấy bị đè nén, hối tiếc và nói ra toàn chuyện dở hơi. Ngược lại, lúc vui vẻ, họ có những cảm xúc tự hào và mơ thành siêu nhân. Có một mâu thuẫn ghê gớm giữa những tưởng tượng ngạo mạn và giọng điệu tự tin sấm sét trong các tác phẩm của Nietzsche và diện mạo thật của ông: một dáng người nhỏ con, hơi phì, nhút nhát. Bộ ria mép lì lợm với một cây lược vừa vặn làm cho khuôn mặt ông mang nét cứng rắn và nam nhi hơn, nhưng nhiều căn bệnh thủa thiếu thời đã ăn mòn thể lực và tinh thần của ông. Ông bị cận nặng, luôn bị dằn vặt bởi những cơn đau bao tử và đau đầu. Năm 35 tuổi, ông cảm thấy kiệt sức hoàn toàn và phải thôi dạy học ở Basel. Có lẽ chứng bệnh lậu, thường được thiên hạ xa gần nói tới, đã góp thêm phần dứt điểm đời ông. Mùa hè năm 1881, hai năm sau khi từ giã đại học, tình cờ Nietzsche khám phá ra một thiên đường hạ giới cho chính mình, đó là địa điểm Sils Maria trong vùng Oberengadin thuộc Thụy-sĩ. Một cảnh trí tuyệt vời, giúp ông có được những phấn chấn và động lực sáng tạo. Từ đó đều đặn hàng năm, ông tới đây để một mình đi dạo và đắm mình trong suy nghĩ. Nhiều tư tưởng hình thành ở đây đã được ông viết ra trong mùa đông ở Rapallo, ở bờ biển địa Trung, ở Genua và ở Nizza. đa số những tư tưởng đó cho thấy Nietzsche là một nhà phê bình bén nhạy, triệt để và có nhiều đòi hỏi về mặt văn chương. Ông đã đánh đúng vào những vết thương của triết học phương tây. Nhưng những đề nghị của riêng ông về một thuyết nhận thức mới và một nền đạo đức mới thì, ngược lại, lại dựa hoàn toàn trên thuyết tiến hoá xã hội chưa chín mùi của Darwin và thường chạy trốn vào trong những thị hiếu thời trang quay cuồng. Thành ra, điều ông viết càng mạnh mẽ bao nhiêu thì lại càng như những quả đấm vào không khí bấy nhiêu. „Thiên Chúa đã chết“ – câu ông viết đi viết lại nhiều lần – thật ra những người đồng thời với ông, cả Darwin và những tác giả khác trước đó, cũng đều đã biết rồi. Năm 1887, khi ngắm nhìn những ngọn núi phủ đầy tuyết của Sils Maria lần cuối, Nietzsche tái khám phá ra sự giới hạn nhận thức của các con vật tinh khôn, mà ông đã có lần đề cập tới trong một luận văn trước đây của mình. Trong tác phẩm bút chiến Zur Genealogie der Moral (Về hệ tộc của đạo đức), ông mở đầu với câu: „Chúng ta, những kẻ có khả năng nhận biết, lại chẳng biết mình là ai, chúng ta chẳng biết chính mình: điều này không lạ gì cả. Chúng ta đã chẳng bao giờ tìm hiểu mình – chuyện gì sẽ xẩy ra, nếu một ngày nào đó chúng ta nhận ra ta?“ Nietzsche thường dùng ngôi thứ nhất số nhiều để nói về chính mình; ông thường nói về một loài vật rất đặc biệt, mà ông là người đầu tiên mô tả: „Gia tài của chúng ta ở nơi các tổ ong nhận thức của chúng ta. Chúng ta được sinh ra như những con vật có cánh và những kẻ góp mật của tinh thần, luôn trên đường tìm tới các tổ ong kia, chúng ta chỉ thích quan tâm tới một điều mà thôi, đó là „mang về nhà“ cho mình một cái gì đó”. Nietzsche chẳng còn nhiều thời gian để sáng tác. Hai năm sau, ông bị suy sụp thần kinh khi còn ở Turin. Bà mẹ mang đứa con 44 tuổi từ Íđại-lợi về một bệnh viện ở Jena. Sau đó, ông sống với mẹ, nhưng chẳng còn viết được gì nữa. Tám năm sau, mẹ mất, ông phải sống với cô em gái khó ưa của mình. Ngày 25 tháng 8 năm 1900 ông mất ở Weimar, thọ 55 tuổi. Lòng tự tin của Nietzsche, điều mà ông luôn biện hộ bằng giấy bút, thật lớn: „Tôi biết số phận của tôi, nó sẽ gắn liền với tên tuổi của tôi và làm cho người ta nhớ tới một điều gì khủng khiếp“. Quả thật, cái khủng khiếp đó đã biến ông trở thành một trong những triết gia có ảnh hưởng nhất trong thế kỉ hai mươi đang đến. Vậy đâu là nội dung của cái lớn lao đó? đóng góp lớn nhất của Nietzsche là sự phê bình hăng say và triệt để của ông. Hơn tất cả các triết gia trước đó, ông say mê vạch ra cho thấy cái hống hách và ngớ ngẩn của con người, khi họ dùng tiêu chuẩn lô-gích và sự thật của „chủng vật người“ để đánh giá thế giới mà họ đang sống trên đó. „Loài thú tinh khôn“ nghĩ rằng, chúng có một vị trí đặc biệt chẳng loài nào khác có được. Nietzsche trái lại quả quyết rằng, con người không hơn không kém chỉ là một con vật và suy nghĩ của nó cũng không khác chi một con vật, nghĩa là suy nghĩ của nó cũng bị điều chế bởi bản năng và dục vọng, bởi í muốn thô thiển cũng như bởi khả năng nhận thức giới hạn của nó. Như vậy, đa số triết gia tây phương đã lầm, khi họ coi con người là một cái gì đó hoàn toàn đặc biệt, như một thứ máy điện tử có công suất lớn về khả năng tự nhận thức. Có thật con người có thể tự nhận biết mình và nhận biết được thực tại khách quan không? Con người có thật có khả năng đó không? Hầu hết triết gia trước nay đều trả lời có. Cũng có một vài triết gia chưa bao giờ đặt ra cho mình câu hỏi đó. Họ đương nhiên cho rằng, trí khôn của con người cũng đồng thời là một thứ tinh anh của hoàn vũ. Họ không coi con người là một loài thú khôn ngoan, mà xác định chúng là một thực thể thuộc vào một cấp hoàn toàn khác. Họ chối bỏ thẳng thừng mọi gia sản phát sinh từ gốc rễ thú vật nơi con người. Hết triết gia này đến triết gia khác ra công đào sâu thêm hố cách ngăn giữa người và thú vật. Tiêu chuẩn duy nhất để đánh giá thiên nhiên sống động là lí trí và trí hiểu của con người, là khả năng suy nghĩ và luận định của nó. Và họ đều cho rằng, cái phần cơ thể thuần tuý vật chất bên ngoài là điều không quan trọng. Và để bảo đảm cho khả năng nhận định đúng đắn của con người, các triết gia đã phải chấp nhận rằng, Thượng đế đã ban cho con người một bộ máy nhận thức đặc biệt. Và với sự trợ giúp của ngài, con người có thể đọc được sự thật về thế giới từ „Cuốn sách thiên nhiên“. Nhưng nếu quả thật Thượng đế đã chết, thì bộ máy nhận thức được ban tặng kia hẳn chỉ có khả năng giới hạn. Và như thế, bộ máy này cũng chỉ là một sản phẩm của thiên nhiên, và cũng như mọi sản phẩm thiên nhiên khác, nó chẳng toàn hảo. Chính quan điểm này Nietzsche đã đọc được của Arthur Schopenhauer: „Chúng ta chung quy chỉ là một thực thể giai đoạn, hữu hạn, chóng qua, như một giấc mơ, như chiếc bóng bay qua“. Và như vậy con người làm sao có được một „trí khôn có thể nắm bắt được những cái đời đời, vô tận, tuyệt đối?“ Khả năng nhận thức của con người, như qua linh cảm của Schopenhauer và Nietzsche, trực tiếp lệ thuộc vào những đòi hỏi của tiến trình thích ứng tiến hoá. Con người chỉ có thể nhận biết được điều mà bộ máy nhận thức của nó, vốn được hình thành qua cuộc đấu tranh sinh tồn, cho phép nó hiểu mà thôi. Như bất cứ mọi loài thú khác, con người đổ khuôn thế giới theo các giác quan và nhận thức của mình. điều này hẳn rõ: Mọi nhận thức của chúng ta tuỳ thuộc trước hết vào các giác quan của chúng ta. Những gì không thể thấy, nghe, cảm, nếm và sờ, ta không nhận biết được chúng và chúng cũng không có mặt trong thế giới của chúng ta. Ngay cả những gì trừu tượng nhất, chúng ta cũng phải tìm cách đọc hay có thể nhìn chúng như là những dấu chỉ, thì mới hình dung ra được chúng. Như vậy, để có thể có được một vũ trụ quan hoàn toàn khách quan, con người hẳn phải cần có một bộ máy nhận thức siêu nhân có thể nắm bắt được hết mọi góc cạnh của giác quan: cặp mắt siêu đẳng của đại bàng, khứu giác ngửi xa nhiều cây số của loài gấu, hệ thống đường hông của cá, khả năng biết được động đất của rắn v.v. Nhưng con người không thể có được những thứ đó, và vì thế nó không thể có được cái nhìn khách quan toàn bộ của các sự kiện. Thế giới của chúng ta chẳng bao giờ là cái thế giới như „vốn có của nó“, nó cũng chỉ là cái thế giới của con chó con mèo, của con chim con bọ, không hơn không kém. „Con ơi, thế giới của ta là một cái thùng lớn đầy nước!“, đó là câu giải thích của cá bố cho cá con trong chậu. Cái nhìn không nhân nhượng của Nietzsche về triết học và tôn giáo cho thấy sự ôm đồm bao biện của con người qua những tự định nghĩa của họ (Còn việc chính Nietzsche đặt ra cho thế giới những ôm đồm bao biện mới, thì đây lại là chuyện khác). Í thức con người không nhắm ưu tiên tới câu hỏi: „đâu là sự thật?“. đối với họ, câu hỏi sau đây quan trọng hơn: đâu là điều tốt nhất cho sự sống còn và thành đạt của tôi? Những gì không liên quan trực tiếp tới vấn nạn này xem ra ít có cơ hội có được một vai trò quan trọng trong cuộc tiến hoá loài người. Nietzsche mơ hồ hi vọng rằng, có lẽ sự tự nhận thức của con người ngày càng trở nên sáng suốt hơn, nó có thể tạo cho họ trở thành một „siêu nhân“ và „siêu nhân“ này hẳn sẽ có được khả năng nhận thức lớn hơn. Nhưng điểm này cũng nên cẩn thận. Là vì cho dù những tiến bộ nhân loại đã đạt được cho tới nay trong việc tìm hiểu về nhận thức và về „hoá học“ của con người, kể cả việc có được những máy móc tinh vi nhất và những quan sát bén nhạy nhất trong địa hạt này, chúng ta vẫn phải thú nhận rằng, con người không có khả năng đạt tới được một nhận thức khách quan. Nhưng điều đó chẳng có hại gì lắm. Có lẽ còn nguy hiểm hơn nhiều, nếu như con người thông suốt được mọi sự về chính mình. Chúng ta có nhất thiết cần đến một chân lí độc lập bay lơ lửng trên đầu chúng ta không? Nhiều khi chính con đường đi cũng là một mục tiêu đẹp rồi, nhất là khi con đường đó lại là lối dẫn vào trong chính ta, lối đi chằng chịt nhưng cũng đầy hấp dẫn. „Chúng ta chưa bao giờ tìm hiểu mình – chuyện gì sẽ xẩy ra, nếu một ngày nào đó ta nhận ra ta?“, đó là câu hỏi Nietzsche đã nêu lên trong Genealogie der Moral. Vì thế, giờ đây chúng ta hãy cố gắng tìm hiểu mình, được chừng nào càng tốt. Nhưng ta sẽ dùng con đường nào, sẽ chọn cách thức nào để thực hiện? Và rồi ra kết quả sẽ ra sao? Nếu mọi nhận thức của chúng ta đều diễn ra trong não bộ và bị lệ thuộ c vào não bộ của loài vật có xương sống, thì tốt nhất ta hãy bắt đầu bằng tìm hiểu ngay não bộ. Và câu hỏi đầu tiên sẽ là: Não bộ đến từ đâu? Và tại sao nó có được cấu trúc như nó hiện có? •Lucy ở trên trời. Chúng ta đến từ đâu? ... Mời các bạn đón đọc Tôi Là Ai - Và Nếu Vậy Thì Tôi Đáng Giá Bao Nhiêu? của tác giả Richard David Precht.

Nguồn: dtv-ebook.com

Xem

Chó Sủa Nhầm Cây - Tại Sao Những Gì Ta Biết Về Thành Công Có Khi Lại Sai
Bạn có biết: - Các thủ khoa hiếm khi trở thành triệu phú, và nhược điểm lớn nhất có khi lại là ưu điểm tuyệt vời nhất mà ai ai cũng khao khát sở hữu. - Ở công ty, sự chăm chỉ đang bị thổi phồng quá mức, còn những trò nịnh bợ lại thường mang đến kết quả tốt, và liệu đề cao chính nghĩa hay sa vào tà đạo mới là con đường dẫn đến thành công? - Những người lính Navy SEAL và những nhân viên bán bảo hiểm có một điểm chung quan trọng, và cách sử dụng nguyên tắc WNGF trong thiết kế trò chơi để biến đống bài tập chán ngắt thành những trò chơi hấp dẫn.  Rất nhiều lời khuyên về thành công rất logic, đầy cảm hứng, và sai bét. Bằng cách nhìn qua lăng kính khoa học để xem những người cực kỳ thành công khác với mình ở những điểm nào, ta học được cách để trở nên giống họ—và nhận ra trong vài trường hợp, không được như họ hóa ra lại tốt hơn.   CHÓ SỦA NHẦM CÂY - BARKING UP THE WRONG TREE - là quyển sách gây tiếng vang, liên tục nằm trong danh sách bestseller Amazon của tác giả kiêm chủ trang blog Barking up the wrong tree - Eric Barker. Xuyên suốt nội dung sách, Eric sẽ cùng chúng ta lý giải một cách đầy hóm hỉnh nhưng không kém phần chặt chẽ những quan niệm khác nhau về thành công từ trước đến nay. Và ở cuối con đường đó, mỗi người chúng ta sẽ tự tìm thấy ngưỡng cửa thành công cho riêng mình. *** GIỚI THIỆU Đâu là mấu chốt tạo nên thành công? Bằng cách nhìn qua lăng kính khoa học để xem điều gì khiến những người cực kỳ thành công khác biệt với phần còn lại, ta học được cách để trở nên giống họ — và nhận ra trong vài trường hợp, không được như họ hóa ra lại tốt. Hai người đã bỏ mạng khi cố làm điều này. Tạp chí Outside Magazine từng tuyên bố không có giải đấu nào có thể vượt mặt Race Across America (Cuộc đua xe đạp dọc nước Mỹ) về độ khắc nghiệt trong việc thử thách sức chịu đựng của con người. Các cua-rơ phải chinh phục đoạn đường 3.000 dặm từ San Diego đến Atlantic City trong vòng chưa đầy 12 ngày. Một số người nghĩ “Ờ, nó giống như giải Tour de France thôi mà”. Nhưng không, họ đã lầm. Các giải đấu dạng "Tour" thường có nhiều chặng đua, cứ sau mỗi chặng các tay đua sẽ được nghỉ dưỡng sức. Còn giải Race Across America (RAAM) không cho phép các cua-rơ dừng lại. Mỗi một phút dừng để nghỉ ngơi, chợp mắt, hay làm bất cứ điều gì khác ngoài việc đạp xe đều có thể trở thành cơ hội cho đối thủ đánh bại họ. Những tay đua chỉ được ngủ trung bình 3 giờ mỗi đêm. Khi cuộc đua bước vào ngày thứ tư, nhóm dẫn đầu sẽ phải dằn vặt giữa nghỉ ngơi hay đi tiếp. Các tay đua cứ bám đuổi sát sao nhau (họ chỉ cách nhau khoảng 1 giờ đồng hồ), nên đó quả là một quyết định nặng nề, nhất là khi ai cũng biết rõ sẽ bị vượt mặt và phải cố giành lại vị trí nếu dừng lại. Và cứ thế họ yếu dần qua từng chặng đua. Không có thời gian nghỉ. Cái cảm giác kiệt sức, đau đớn, và thiếu ngủ cứ dồn lại trong suốt chặng đường xuyên nước Mỹ. Thế nhưng, những điều này chẳng hề ảnh hưởng đến nhà vô địch năm 2009. Anh cán đích sớm hơn người về nhì tận nửa ngày, theo đúng nghĩa đen. Jure Robic dường như bất khả chiến bại. Anh đã vô địch giải RAAM đến 5 lần, nhiều hơn bất kỳ đối thủ nào và thường về đích chỉ trong vòng 9 ngày. Vào năm 2004, anh đã đánh bại tay đua số 2 với cách biệt 11 giờ. Bạn có tưởng tượng được không: Đây là giải đấu mà sau khi chứng kiến người về nhất cán đích, mọi người còn phải chờ thêm nửa ngày nữa mới biết vị trí á quân! Lẽ dĩ nhiên, chúng ta sẽ thắc mắc điều gì đã khiến Robic chiếm ưu thế và thành công trong một cuộc thi khắc nghiệt như thế. Là do năng khiếu bẩm sinh? Không hề. Trong các bài kiểm tra, anh ta cũng không quá nổi trội so với những vận động viên có sức bền hàng đầu khác. Hay anh có huấn luyện viên giỏi? Không luôn. Qua mô tả của bạn anh — Ruoc Ve Apec — thì Robic là một kẻ "bất khả huấn luyện." Trong một bài báo trên tờ New York Times, Dan Coyle đã tiết lộ khía cạnh vượt trội của Robic so với các đối thủ cạnh tranh đã khiến cho anh trở thành tay đua vĩ đại nhất trong cuộc đua Race Across America: Sự điên rồ. Không hề quá khi nói rằng anh ta là một gã quá khích. Đúng là khi Robic đặt chân lên bàn đạp, anh ta hoàn toàn bị mất kiểm soát. Anh trở nên hoang tưởng; dễ xúc động và suy sụp; và cứ như nhìn thấy một thứ ý nghĩa quái đản nào đó trong các vết nứt trên con đường phía dưới. Robic sẽ ném chiếc xe đạp của mình xuống rồi đi về phía chiếc xe hơi theo sau của đồng đội với nắm đấm siết chặt cùng đôi mắt rực lửa. (Rất khôn ngoan, bọn họ đã khóa hết cửa xe lại.) Anh ta có thể đột ngột nhảy khỏi xe giữa cuộc đua chỉ để chiến với... mấy cái hộp thư. Trong cơn ảo giác, có lần anh còn nhìn thấy quân du kích Hồi giáo Mujahideen cầm súng đuổi theo mình. Vợ cũ của Robic Lo lắng về hành vi của anh đến nỗi phải tự nhốt mình trong chiếc xe di động hỗ trợ đoàn đua. Coyle cho hay Robic cũng biết sự điên rồ của mình là "khó xử và đáng xấu hổ nhưng không thể sống mà thiếu nó được." Thú vị là đặc điểm này của Robic không phải chưa từng được xem là một lợi thế trong thể thao. Từ những năm 1800, các nhà khoa học như Philippe Tissé và August Bier đã ghi nhận rằng tâm trí thiếu ổn định có thể giúp vận động viên lờ đi nỗi đau và thúc đẩy cơ thể mình vượt quá giới hạn tự nhiên. Không biết bạn thế nào, nhưng các thầy dạy tôi hồi trung học chưa bao giờ nói với tôi rằng cơn ảo giác, hành động tấn công hộp thư, hay sự điên loạn nói chung lại là mấu chốt dẫn đến thành công tầm cỡ quốc tế ở bất kỳ lĩnh vực nào. Tôi thường được dặn dò phải làm bài tập về nhà, tuân theo quy định, và cư xử tử tế. Tất cả những điều này đặt ra một câu hỏi: Mấu chốt tạo nên thành công là gì? Quyển sách này sẽ khám phá những thứ mang lại thành công ngoài đời thực. Và tôi đang ám chỉ thành công trong cuộc sống, chứ không đơn thuần chỉ là kiếm tiền. Thái độ và hành vi gì sẽ giúp ta đạt được mục tiêu trong bất kỳ lĩnh vực nào, dù là trên phương diện sự nghiệp hay cá nhân? Rất nhiều cuốn sách chỉ toàn đề cập đến khía cạnh đẹp đẽ của thành công hoặc những khái niệm không hề khả thi. Chúng ta sẽ xem xét những thứ đã hiệu quả, sau đó sẽ học theo từng bước để có thể ứng dụng và đạt được thứ mình hằng mong muốn. Thành công được định nghĩa như thế nào, ừ thì, là tuỳ thuộc vào bạn. Đó là những điều cá nhân bạn cần để cảm thấy hạnh phúc ở nơi làm việc lẫn ở nhà. Nhưng điều đó không có nghĩa thành công là thế nào cũng được. Bạn đã biết các chiến lược rất có thể sẽ hiệu quả (như nỗ lực bền bỉ), cũng như rất có thể sẽ không hiệu quả (như ngủ nướng tới trưa), vấn đề là ở cái khoảng rộng lớn nằm giữa hai cực này. Bạn đã từng nghe về tất cả những phẩm chất và chiến thuật sẽ giúp mình đạt được mục đích, nhưng lại không hề có một bằng chứng thực tiễn nào — và có lẽ bạn đã nhìn thấy nhiều ngoại lệ. Đó chính là những thứ chúng ta sẽ cùng xem xét trong quyển sách này. Trong 8 năm liền, trên trang blog Barking Up the Wrong Tree, tôi đã mổ xẻ các nghiên cứu và phỏng vấn các chuyên gia về những điều tạo nên thành công trong cuộc sống. Và tôi đã tìm ra được nhiều câu trả lời. Nhiều điều trong số đó khiến tôi ngạc nhiên. Một số trông bề ngoài có vẻ mâu thuẫn, nhưng tất cả đều cho ta một cái nhìn sâu sắc về những điều cần làm trong sự nghiệp lẫn cuộc sống để có được lợi thế. Phần lớn những gì ta được nghe kể về các phẩm chất dẫn đến thành công đều có vẻ hợp lý, nghiêm túc, và... sai bét. Chúng ta sẽ đập tan những câu chuyện huyền bí để đi sâu vào tìm hiểu khoa học đằng sau thứ ngăn cách giữa chúng ta với những người cực kỳ thành công, học cách để có thể tiến tới gần họ hơn, và lý giải tại sao trong một số trường hợp không được như họ hóa ra lại tốt. Đôi khi thứ tạo nên thành công chỉ đơn thuần là tài năng thiên bẩm, đôi khi đó lại là những điều tốt đẹp mà các bà mẹ thường bảo ta phải làm, hay có khi là những thứ hoàn toàn ngược lại. Những lời khuyên cũ rích nào là đúng, và cái nào chỉ là cổ tích? Có phải "người tốt luôn cán đích cuối cùng"? Vậy ai cán đích đầu tiên? Có phải người bỏ cuộc sẽ không bao giờ chiến thắng? Hay sự cứng đầu mới chính là kẻ thù thực sự? Liệu sự tự tin có quan trọng hơn hết thảy? Và khi nào thì nó chỉ là ảo tưởng? Trong mỗi chương, chúng ta sẽ xem xét cả hai mặt của câu chuyện. Ta sẽ xét điểm mạnh của từng quan điểm. Thế nên, nếu điều gì đó nghe có vẻ như một phát kiến vĩ đại, hoặc nghe rất mâu thuẫn, xin cứ tiếp tục đi cùng tôi. Cả hai khía cạnh sẽ trình bày vấn đề theo góc độ của mình, gần giống như một phiên tòa vậy. Sau đó, chúng ta sẽ đúc kết ra phương án có lợi nhất và ít khuyết điểm nhất. Ở Chương 1, ta sẽ phân tích liệu việc thận trọng và làm theo những gì được bảo có thực sự tạo nên thành công hay không. Chúng ta sẽ tìm hiểu về thứ mà giáo sư Gautam Mukunda tại Harvard gọi là tố chất tăng cường (intensifier). Giống như sự điên rồ của Jure Robic, tố chất tăng cường bình thường được xem là phẩm chất tiêu cực, nhưng trong vài trường hợp, nó lại có khả năng tạo ra lợi thế vượt trội và có sức tàn phá đối thủ cạnh tranh. Ta sẽ tìm hiểu tại sao các thủ khoa hiếm khi trở thành triệu phú, tại sao các tổng thống Mỹ tốt nhất (và tệ nhất) là những người phá vỡ hệ thống, và làm thế nào để biến những điểm yếu nhất thành thế mạnh lớn nhất của mình. Trong Chương 2, ta sẽ tìm hiểu khi nào thì những người tốt về đích đầu tiên cũng như khi nào quan điểm của Machiavelli là đúng. Chúng ta sẽ nói chuyện với một giáo sư trường Wharton, người tin tưởng vào kinh doanh từ bi và lòng vị tha, và một giảng viên tại Stanford với nghiên cứu cho thấy sự chăm chỉ đang bị thổi phồng quá mức còn những trò nịnh bợ lại thường mang đến kết quả tốt. Ta sẽ xem xét qua các luật lệ mà ngay cả những kẻ phá luật như cướp biển và băng nhóm tội phạm cũng đều tuân theo, và học cách cân bằng giữa tham vọng và giấc ngủ an lành vào ban đêm. Ở Chương 3, ta sẽ đi sâu vào chương trình huấn luyện của Navy SEAL, đồng thời khám phá những phát hiện khoa học mới về lòng can đảm và khả năng phục hồi. Chúng ta sẽ trao đổi với những Tiến sĩ Kinh tế hàng đầu để xác định khi nào thì cần nỗ lực gấp đôi, và khi nào thì nên xõa. Các võ sư Kungfu sẽ dạy chúng ta rằng đôi khi bỏ chạy cũng không hẳn là ý tồi. Và chúng ta cũng sẽ học qua những từ ngữ ngờ nghệch, nhằm giúp quyết định khi nào thì nên gắn bó và khi nào tốt nhất là nên buông bỏ. Chương 4 sẽ xét "bạn biết gì" hay "bạn biết ai" mới là quan trọng. Chúng ta sẽ thấy hầu hết nhân viên có quan hệ xã hội rộng thường làm việc hiệu quả nhất, trong khi các chuyên gia hàng đầu hầu như luôn xếp mình vào kiểu người hướng nội (ngạc nhiên là nhóm này cũng bao gồm cả 90% vận động viên hàng đầu). Chúng ta cũng sẽ được anh chàng có quan hệ rộng nhất ở Thung lũng Silicon chia sẻ cách tạo mối quan hệ với người khác mà không quá lố lăng. Chương 5 là những chia sẻ về thái độ. Chúng ta sẽ tìm hiểu xem làm thế nào sự tự tin có thể thúc đẩy ta vượt giới hạn của bản thân, cùng với đó là sự tiết chế cần thiết với tầm nhìn thực tế về những thử thách phía trước. Chúng ta sẽ biết khoa học về "sự tương phản thần kinh" có thể giúp ta quyết định khi nào nên tất tay, và khi nào phải suy nghĩ cho kỹ. Quan trọng nhất, chúng ta cũng sẽ xem qua nghiên cứu mới lý giải tại sao toàn bộ các hình mẫu tự tin có thể phát sinh vấn đề ngay trong bản chất. Ở Chương 6, ta cùng nhìn lại bức tranh toàn cảnh và cố tìm hiểu thành công trong sự nghiệp gắn kết thành công trong cuộc sống như thế nào — và khi nào thì điều đó không đúng. Liệu có nơi nào cho ta sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống trong thế giới 24/7 ngày nay? Clayton Christensen từ Đại học Harvard, cùng với Thành Cát Tư Hãn, sẽ cung cấp thêm ví dụ về cách thức dung hoà mọi thứ trong một môi trường làm việc đầy biến động. Chúng ta sẽ nhận được bài học đằng sau những trường hợp bi thương của các huyền thoại, những người dù thành công lẫy lừng nhưng đã phải trả một cái giá quá cao, hy sinh cả gia đình và hạnh phúc của riêng mình. Thành công không nhất thiết lúc nào cũng là những thứ bạn chỉ nhìn thấy trên truyền hình. Nó không phải là trở nên hoàn hảo, mà đúng hơn là nắm được mình giỏi điều gì nhất, rồi tìm cách hiệu chỉnh nó cho phù hợp với hoàn cảnh của mình. Bạn không cần phải điên rồ theo nghĩa đen như Jure Robic nhưng đôi khi một con vịt con xấu xí cũng có thể hóa thiên nga nếu tìm được đúng cái ao của mình. Những điều khiến bạn khác biệt, những thói quen bạn cố loại bỏ, những điều khiến bạn bị mắng nhiếc trong trường, cuối cùng lại là những thứ có thể mang lại cho bạn lợi thế tuyệt đối. Và chúng ta sẽ bắt đầu từ đây... Mời các bạn đón đọc Chó Sủa Nhầm Cây của tác giả Eric Barker.
Khám Phá Sức Mạnh Bản Thân
HÃY SỐNG NHƯ ƯỚC MƠ "Ai cũng có một cuộc sống, nhưng chỉ có một số người mới có một cuộc sống đích thực." - KHUYẾT DANH Sức mạnh bản thân bắt nguồn từ sự tự khẳng định và hiểu mình kết hợp với ý chí và sức mạnh tinh thần. Khi chúng ta có được cái nhìn tích cực về bản thân và biết tự đánh giá những khả năng, điểm mạnh, điểm yếu, điều mình thật sự muốn và điều mình có thể làm được thì đó là lúc chúng ta mới thoát khỏi những khuôn khổ và lối mòn tư duy và bắt đầu khám phá nguồn sức mạnh tiềm ẩn vốn có của chính mình. Ngay từ thiếu thời, chúng ta đã sẵn có một sức mạnh tiềm ẩn lớn lao và không bị giới hạn; nhưng thời gian trôi qua, chúng ta lại lãng quên và những điều khác đã khiến chúng ta không quan tâm đến việc tìm lại vốn quý đã từng hiện hữu đó. Đôi lúc con người không được dạy để hướng đến sự tự lập và phát triển lòng tự trọng, sự sáng tạo, ngay chính những người thầy dạy chúng ta cũng chưa bao giờ được giáo dục cách thức như vậy. Điều đó tạo nên đến khi lớn lên việc tự hạn chế bản thân đã trở thành một bản chất không thể sửa đổi. Như vậy, từ sự hạn chế này lại tiếp tục phát sinh ra những khiếm khuyết khác, từ thế hệ này qua lớp người khác. Một bà mẹ có tuổi thơ bị cấm đoán những xúc cảm riêng thì sẽ cảm thấy bất an khi đứa con mình đang phát triển cảm xúc nội tâm, tính tự lập và dường như muốn thoát ra khỏi sự bảo bọc của mẹ. Một bậc vĩ nhân đã từng nói: "Đừng coi thường cảm xúc của người khác, vì đấy chính là thiên tài của họ đó". Người mẹ lo sợ không kiểm soát được con mình hoặc nó sẽ không còn yêu thương, gần gũi và nương tựa vào mình nữa. Họ không những không vui khi con mình ngày một trưởng thành hơn mà còn tìm cách ngăn trở khả năng sáng tạo, những tính cách, cảm xúc và tư chất độc lập. Chính điều đó đã kìm hãm sự phát triển tự nhiên sức mạnh bản thân và sự tự tin của những đứa trẻ và biến chúng thành một con người khác với bản chất vốn có của chúng. Khi lớn lên chúng sẽ trở thành những con người khuôn khổ thiếu tự tin, không dám đưa ra ý kiến, khám phá hay quan điểm của riêng mình chỉ vì sợ không giống với những người khác. Kết quả cuối cùng là chúng không thể thoát ra khỏi những định kiến, vỏ bọc để đạt được thành công và mãi chôn chân trong sự tù túng "an toàn". Cuốn sách nổi tiếng thế giới "Personal Power - Khám phá sức mạnh bản thân" của tác giả Gillian Stokes là một cuốn sách đặc biệt với những trải nghiệm và ý tưởng thực tế đã làm thay đổi cuộc đời của nhiều con người, sẽ khơi dậy những sức mạnh tiềm ẩn trong bạn. Sức mạnh đó sẽ tác động không chỉ đến suy nghĩ, cách nhìn cuộc sống, sự thành công và hạnh phúc của riêng bạn mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến những người xung quanh. Hãy phát huy sức mạnh bản thân, hãy dũng cảm sống cuộc đời đích thực của chính mình. Hãy trở thành con người mà bạn luôn từng mong đợi. Hãy vươn đến những khát vọng mà bạn hằng mơ ước. Dù có thể là hơi trễ, nhưng "Thà trễ còn hơn không bao giờ"! Sức mạnh tinh thần sẽ quyết định đích đến của bạn. Chúc các bạn thành công. - FIRST NEWS *** Khám phá điều bạn mong muốn "Cuộc sống luôn sẵn có những cánh cửa, những cơ hội, như dây đàn căng đón chờ giai điệu vui." - RALPH WALDO EMERSON Bước đầu tiên của hành trình khám phá sức mạnh bản thân là cần nhận thức rõ xem bạn đang tìm kiếm điều gì trong cuộc sống này. Đó phải là những điều mong muốn của chính bạn chứ không phải của bất kỳ ai khác. Đôi khi bạn băn khoăn, trăn trở tự hỏi ước muốn của mình là gì, làm thế nào để những ước muốn đó trở thành sự thật... Những bước sau đây sẽ giúp bạn định hướng rõ ràng hơn về điều đó:   Dũng cảm đối diện với sự thật. Bạn cần phải thay đổi điều gì để đạt được mục tiêu của mình? Lập kế hoạch. Liệt kê những điều bạn cần phải thực hiện để từng bước tiến gần đến mục tiêu. Dám ước mơ. Hãy tưởng tượng rằng bạn đã đạt được mục tiêu và cho phép bản thân tận hưởng cảm giác tuyệt vời đó vào những lúc tĩnh lặng, riêng tư, chẳng hạn như khi chờ một cuộc hẹn, khi đi trên xe buýt hay xe lửa. Càng dành thời gian suy nghĩ về điều này, bạn càng dễ dàng tập trung hơn để từ đó sẽ nhanh chóng nhận ra và nắm bắt cơ hội khi chúng đến với mình. Sẵn sàng đương đầu với những trở ngại bất ngờ. Hãy tiên liệu và chuẩn bị đối phó với những điều có thể ngăn cản bạn tiến đến mục tiêu. Nguồn gốc phát sinh những vấn đề đó là gì? Làm thế nào để vượt qua tất cả những trở ngại này? Loại trừ những rào cản ngay trong chính bản thân mình.Phải chăng bạn cảm thấy lo sợ đến nỗi không dám thực hiện bất kỳ một sự mạo hiểm nào? Hãy mạnh dạn đưa ra những quyết định của riêng mình và theo đuổi chúng đến cùng - bởi để có thể tiến xa hơn và đạt được những tầm mức cao hơn trong cuộc sống, nhiều lúc bạn cần phải can đảm rời khỏi không gian suy nghĩ quen thuộc của mình. Suy nghĩ tích cực. Hãy khám phá sức mạnh của những suy nghĩ lành mạnh và những lời nói tích cực để khẳng định mong muốn của bản thân. Hãy thay thế câu: "Tôi sẽ thử" bằng câu "Tôi sẽ làm". Tin vào trực giác của mình. Nó thể hiện sự nhạy cảm và sáng suốt của bạn khi giải quyết vấn đề. Đừng bao giờ thỏa hiệp. Hãy giữ vững lý tưởng và chuẩn mực của bản thân; thành công chỉ thực sự đến khi bạn tìm thấy những điều mới mẻ cho riêng mình. Hãy biết rằng luôn có một sức mạnh tồn tại bên trong bạn. Không một tác nhân nào có thể tiếp thêm hay lấy đi của bạn sức mạnh ấy được - ngoại trừ chính bạn. Vậy bạn đi tìm sức mạnh bản thân để làm gì? Phải chăng đó là do bạn khao khát được thành công, mong có được một sức khỏe tốt hay những mối quan hệ hoàn hảo? Câu trả lời của bạn sẽ cho biết bạn có đạt được điều mình mong ước hay không. Một khi đã xác định rõ ràng được mục tiêu mà bản thân đang hướng đến, bạn sẽ biết mình nên tập trung vào điều gì. Bạn có nhận thấy rằng, thật ra mọi cuộc hành trình dù là dài nhất cũng đều khởi sự từ bước chân đầu tiên? Khi đã biết rõ ước muốn thật sự của mình, bạn nên bắt đầu xác định những bước cần thiết để đạt được ước muốn đó. Cứ mãi bận tâm với những suy nghĩ tiêu cực rằng bản thân còn quá vụng về, quá ngốc nghếch, rằng có lẽ bạn không còn trẻ nữa để bắt đầu cho một ước mơ... sẽ chỉ khiến bạn xao nhãng mục tiêu của mình. Vũ trụ này không đợi để cùng hòa điệu với bạn đâu, mà chính bạn phải là người bắt kịp và hòa nhịp với những bước nhảy của vũ trụ. Hẳn ai trong chúng ta cũng có những ước mơ thầm kín nhưng lại không dám chia sẻ vì sợ gặp phải những lời giễu cợt, cười đùa. Có lẽ đã không ít lần bạn tin rằng mình sẽ làm được điều gì đó, nếu như...? Tại sao chúng ta không dũng cảm theo đuổi những ước muốn và khát vọng bị quên lãng bấy lâu nay, chúng ta hẳn sẽ rất ngạc nhiên về những điều mới mẻ sẽ đến với mình khi bắt tay vào hành động để thực hiện chúng! "Không có khái niệm tốt hay xấu, mà chính cách nghĩ của chúng ta tạo nên điều đó." - WILLIAM SHAKESPEARE Mời các bạn đón đọc Khám Phá Sức Mạnh Bản Thân của tác giả Gillian Stokes.
QBQ! - Tư Duy Thông Minh
Lời giới thiệu Cuộc sống càng phát triển, càng sôi động bao nhiêu thì con người càng bị cuốn vào vòng xoáy của nó mạnh bấy nhiêu. Và trong vòng quay tất bật đó, chúng ta dễ dàng lãng quên hay bỏ sót những giá trị tốt đẹp bên trong để chạy theo những điều mơ tưởng bên ngoài. Chúng ta lãng quên trách nhiệm đối với gia đình, tổ chức, xã hội, thậm chí ngay cả với bản thân mình. Cũng có lúc chúng ta chợt nhận ra điều đó, nhưng rồi sợ phải đối đầu với những khó khăn, ngăn trở, sợ phải thay đổi chính mình mà chúng ta chấp nhận buông xuôi... Chúng ta lần lữa, chần chừ và luôn tìm cách đùn đẩy cho người khác mà không dám nhận trách nhiệm về mình để tìm cách giải quyết. Chúng ta khoác lên mình chiếc áo "cầu an" và tự nhủ rằng "Phải thế thôi, bây giờ ai cũng làm vậy cả...". Nhưng như vậy, vô tình chúng ta sẽ làm mất dần đi giá trị thực sự của mình, chúng ta thoái lui trước những cơ hội để phát triển bản thân một cách toàn diện và không phát huy được hết những khả năng tiềm ẩn của mình. QBQ(1)! - Tư duy thông minh là một công cụ giúp bạn nhận diện giá trị thực sự của mình, dám nhìn thẳng vào trách nhiệm của bản thân từ trong suy nghĩ để vạch ra những phương hướng hành động thật thông minh. Bạn sẽ không còn phải lo âu, bối rối hay hoang mang vì những câu hỏi không lời giải đáp về những vướng mắc mà mình gặp phải trong công việc và cuộc sống. Ngược lại, bạn sẽ tìm thấy những câu trả lời ưng ý nhất từ chính những câu hỏi tích cực do tinh thần QBQ mang lại. Bằng cách thực hành theo những gì QBQ hướng dẫn, cuộc sống của bạn sẽ thay đổi ngày một tốt đẹp hơn, và hiệu quả công việc của bạn sẽ ngày càng nâng cao. Hãy trân trọng những gì bạn có và đừng quên điều này: Trách nhiệm cá nhân chính là chìa khóa tháo gỡ mọi khó khăn, rắc rối trong cuộc sống của mỗi chúng ta. - First News *** 1. TINH THẦN TRÁCH NHIỆM Vào một ngày đẹp trời, tôi đến thị trấn Minneapolis và dừng chân tại nhà hàng Rock Bottom để dùng bữa trưa. Do đang vội nên tôi nhanh chóng chọn vài món ăn nhanh có sẵn trên quầy. Vài phút sau, một cậu phục vụ trẻ khệ nệ bê một khay đầy bát đĩa của thực khách đã dùng đi ngang qua, có lẽ cậu ấy thấy trên bàn tôi chưa có món ăn nào nên dừng lại và hỏi tôi: _ Thưa ông, ông đã gọi được món chưa? _ Chưa. Tôi muốn gọi món xà lách trộn và vài chiếc bánh cuộn. - Tôi đáp. _ Tôi sẽ mang lại cho ông, thưa ông. Ông muốn uống gì ạ? _ Cho tôi một lon Coca Cola dành cho người ăn kiêng. _ Ồ tôi xin lỗi, chúng tôi chỉ có Pepsi. Ông dùng tạm Pepsi nhé? _ À, không, cảm ơn. - Tôi mỉm cười đáp lại. - Cho tôi một ly nước chanh vậy. _ Có ngay thưa ông! Rồi cậu ta tiếp tục đi. Tôi không phải đợi chờ lâu, ít phút sau cậu ấy đã trở lại với món xà lách, bánh cuộn và ly nước chanh trên tay. Sau khi cảm ơn cậu phục vụ trẻ, tôi bắt đầu thưởng thức bữa trưa. Nhưng chỉ một thoáng sau bỗng có bàn tay đặt lên bàn tôi một lon Coca ướp lạnh. Đó là loại Coca dành cho người ăn kiêng. _ Ồ, xin cảm ơn. - Tôi hết sức ngạc nhiên. _ Không có chi, thưa ông. - Cậu phục vụ đáp lại với nụ cười thân thiện. _ Tôi cứ ngỡ ở đây không có bán Coca Cola? _ Đúng, thưa ông, chúng tôi không bán Coca Cola. _ Vậy anh lấy lon nước này từ đâu? _ Thưa, từ tiệm tạp hóa ở góc phố. Quả thật, cậu phục vụ đã làm tôi hết sức ngạc nhiên vì phong cách phục vụ khách hàng tận tụy vượt xa các nhân viên khác mà tôi đã từng gặp từ trước đến giờ. Cậu ta đã tạo cho tôi một cảm giác rất hài lòng, tôi liền hỏi cậu ấy với vẻ đầy cảm kích: _ Tôi thấy công việc của anh cũng hết sức bận rộn, vậy làm sao anh có thể đi mua nước về nhanh đến vậy? Anh phục vụ nở một nụ cười và trả lời trước sự ngỡ ngàng của tôi: _ Tôi không đi mua nước cho ông, tôi nhờ người quản lý của tôi mua hộ. Thật là điều khó tưởng tượng! Làm sao một anh phục vụ lại có thể yêu cầu sếp của mình làm điều đó? Đó là sự trao quyền hay còn điều gì khác nữa? Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng thích thú khi tưởng tượng ra cảnh mình trực tiếp đến gặp sếp và nói: "Đi mua giúp tôi một lon Coca dành cho người ăn kiêng". Giả sử bản thân bạn ở vào hoàn cảnh đó thì bạn sẽ xử lý tình huống ấy như thế nào? Lúc ấy đang là giờ cao điểm của bữa trưa và người phục vụ đang rất bận rộn với vô số việc phải làm, nhưng anh ta vẫn cố gắng tiếp nhận các nhu cầu của từng thực khách, mặc dù thật ra trong trường hợp ấy anh cũng không nhất thiết phải để tâm vì nó nằm ngoài thực đơn của nhà hàng. Nhưng anh đã chọn cách thực hiện tất cả những điều anh có thể làm. Anh tận tình và cố gắng hết khả năng để làm thực khách hài lòng. Đó không đơn thuần chỉ là tinh thần trách nhiệm mà còn là thái độ tích cực đối với nghề nghiệp, công việc, trong khi với nhiều nhân viên có thể họ sẽ nghĩ khác, như: _ Tại sao tôi lại phải làm tất cả mọi việc ở đây? _ Ai chịu trách nhiệm đảm đương công việc ở khu vực này thay tôi? _ Khi nào thì quản lý sẽ cung cấp thêm sản phẩm cho chúng tôi? _ Khi nào mới chấm dứt tình trạng thiếu nhân lực để chúng tôi không phải làm việc quá tải? _ Tại sao khách hàng không chịu đọc kỹ thực đơn có những gì trước khi gọi? Cũng dễ hiểu khi phần lớn chúng ta đều dễ dàng sa vào những suy nghĩ như vậy, đặc biệt là những khi chúng ta đang chịu áp lực hay mang tâm trạng buồn bực. Nhưng đây thật sự là những câu hỏi ngớ ngẩn vì chúng chẳng giúp giải quyết được gì. Thậm chí nó còn mang tính tiêu cực rõ ràng: Âín đằng sau những câu hỏi ấy là một đòi hỏi có một ai đó hoặc điều gì đó phải chịu trách nhiệm cho các rắc rối hay những tình huống khó khăn phát sinh. Đó là hình thức thoái lui, lẩn tránh trách nhiệm bản thân được ngụy trang mà thôi. Đáng tiếc, các câu hỏi này luôn là những ý nghĩ đầu tiên xuất hiện trong đầu khi chúng ta rơi vào tâm trạng không vui hay buộc phải đối mặt với thử thách. Thường khi gặp khó khăn, khi phải chịu trách nhiệm về một điều gì đó thì phản ứng đầu tiên của chúng ta là theo hướng tự bảo vệ mình bằng những câu hỏi xem ai sẽ là người chịu lỗi vì những vấn đề mà ta đang gặp phải. Đó là một khuynh hướng tiêu cực. Vào khoảnh khắc những câu hỏi trên xuất hiện trong đầu, chúng ta có một sự chọn lựa: một là chấp nhận chúng như tấm khiên bảo vệ mình, hoặc là chọn cho mình những câu hỏi tích cực hơn - chẳng hạn như: "Tôi có thể làm gì khác nữa?" hay "Tôi có thể làm gì để hỗ trợ cho đồng nghiệp của tôi?". Hãy có những chọn lựa tốt hơn bằng cách đặt ra những câu hỏi tích cực. Đó chính là những gì cậu phục vụ bàn đã làm. Cậu ấy không bỏ qua nhu cầu của khách hàng hay quy đổ trách nhiệm cho người khác, mà thay vào đó, trong khoảnh khắc đó, cậu đã cố gắng làm những gì có thể để thực khách hài lòng nhất. Có thể cậu ấy cũng đã tự đặt cho mình những câu hỏi đầy trách nhiệm: "Trong tình huống này tôi nên làm gì? Làm thế nào để làm hài lòng khách?". Những chọn lựa cho câu trả lời ấy đã tạo nên sự khác biệt rất rõ giữa cậu và các nhân viên khác. Hôm đó khi rời nhà hàng, tôi đã thưởng cho chàng trai trẻ ấy một khoản tiền để bày tỏ sự hài lòng vì cung cách phục vụ tận tụy của cậu. Tôi nghĩ bất kỳ ai khác cũng sẽ làm như tôi. Vài tháng sau, tôi có dịp tôi trở lại nhà hàng ấy và hỏi thăm về người phục vụ mà tôi từng có ấn tượng rất tốt, nhưng tôi không gặp cậu. Hỏi những nhân viên ở đấy thì được biết cậu đã không còn làm phục vụ ở đây nữa. Niềm hân hoan trong tôi lập tức tan biến, tôi cảm thấy thật ngỡ ngàng. Trước vẻ ngạc nhiên của tôi, người phục vụ nhìn tôi và dè dặt hỏi: _Thưa ông, tôi có thể giúp gì cho ông? Quả thực tôi không thể tin rằng nhà hàng đã để người nhân viên tốt nhất của mình ra đi. Tôi cũng muốn biết nguyên do của sự ra đi đột ngột đó, nên gặng hỏi cô phục vụ: _ Sao anh ấy lại bỏ việc ở đây? _ Ồ không thưa ông, Jacob đã được thăng chức quản lý rồi. Thì ra là vậy. Tôi đã cảm thấy hết sức vui mừng khi nghe câu nói ấy. Cậu phục vụ trẻ tuổi hoàn toàn xứng đáng được thăng tiến. Chính cách suy nghĩ của cậu ấy về trách nhiệm cá nhân đã mang lại thành quả đó. Tuy nhiên, ngoài sự thăng tiến thì chiến thắng vẻ vang hơn cả trong thành công của cậu ấy chính là cách cậu cảm nhận về trách nhiệm bản thân để có những chọn lựa đúng đắn. Mời các bạn đón đọc QBQ! - Tư Duy Thông Minh của tác giả John G. Miller.
Những Triệu Phú Thầm Lặng
Từ xưa tới nay, định nghĩa “triệu phú” trong mắt mọi người là những người sở hữu những ngôi biệt thự, nhà cao cửa rộng, những người có chức vị và có chỗ đứng trong xã hội, được mọi người biết tới và kính nể. Tuy nhiên, Rusly Abdulla, sau một thời gian dài nghiên cứu về những “triệu phú thầm lặng” đã cho chúng ta biết tới một khái niệm khác với từ “triệu phú”. Những người với những hoàn cảnh éo le, khó khăn, bắt đầu với hai bàn tay trắng để từng bước, từng bước tạo nên sự nghiệp. Họ là những người không khoa trương, không ham danh vọng, luôn chỉ khiêm tốn, âm thầm dựng nên cơ nghiệp. Mỗi chương trong cuốn sách là những ví dụ, những trường hợp có thực mà Rusly Abdullah đã dày công nghiên cứu từ nhiều năm, từ đó đúc rút ra những kinh nghiệm, những tố chất đáng quý của những người tuy giàu có nhưng luôn khiêm tốn, âm thầm lặng lẽ. *** Những triệu phú thầm lặng Theo bạn, những người bán hàng tại các khu chợ nhỏ lẻ, những người buôn rau, hoa quả hay người bán hàng rong đêm có thu nhập khoảng bao nhiêu? Bạn nghĩ họ đang sở hữu nguồn thu nhập rất lớn hay chỉ là “tầng lớp ở đáy xã hội” kiếm sống qua ngày? Phần đông chúng ta đều không thể ngờ được rằng những con người ấy lại đang nắm trong tay những khối tài sản đáng mơ ước nhưng hiếm người biết đến sự giàu có của họ bởi họ không sống một cuộc sống xa hoa, hào nhoáng, không nổi tiếng hay được báo giới cũng như mọi người ca tụng. Thay vào đó, họ đã phải làm việc chăm chỉ, tích góp từng đồng từ mồ hôi và nước mắt của chính mình. Họ chính là NHỮNG TRIỆU PHÚ THẦM LẶNG. Bằng lối hành văn mang đậm chất Á Đông, không bị sa đà hay ảnh hưởng mạnh mẽ bởi tư duy của phương Tây, tác giả đã đưa bước độc giả đến với những tấm gương, ví dụ điển hình về những con người đang ngày đêm âm thầm lao động không ngừng nghỉ, bươn trải, vượt lên số phận, dù hoàn cảnh có éo le, nghiệt ngã. Mỗi câu chuyện, mỗi mảnh đời trong cuốn sách là những hoàn cảnh hoàn toàn thực tế, được chính tác giả “tận mục sở thị”, ghi chép lại và chuyển đến bạn đọc. Mỗi người họ đều có xuất thân khác nhau, hoàn cảnh khác nhau, nhưng đều có chung một đặc điểm, đó là họ luôn lạc quan, yêu đời, biết phấn đấu đi lên dù gặp phải bất kỳ hoàn cảnh nào. Dưới ngòi bút đầy tính nhân văn của tiến sỹ Rusly Abdullah hay được biết đến với cái tên thân mật Bếp trưởng Li, họ hiện lên như những tấm gương biết vượt khó, những người lao động chân chính, biết sẻ chia với những mảnh đời có cùng cảnh ngộ. Họ đại diện cho một lớp người điển hình không chỉ ở Malaysia mà còn ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Thông qua những tấm gương trong cuốn sách, tác giả muốn bạn đọc có được thêm động lực, nghị lực, ý chí vươn lên, vượt lên số phận khó khăn để “đổi đời”. Alpha Books trân trọng gửi đến độc giả cuốn sách này! Tháng 12 năm 2013 công ty cổ phần sách alpha *** Rusly Abdullah hay còn được biết đến với cái tên Chef Li đã nghiên cứu về những triệu phú chợ đêm trong 22 năm. *** “Trở thành một triệu phú thầm lặng còn ý nghĩa hơn là một triệu phú nổi tiếng, gây xôn xao dư luận.” _ Bếp trưởng Li Rất nhiều người dân đã chờ đợi một cuốn sách tạo động lực về kinh doanh phản ánh được các giá trị bản địa và dựa trên những thành công vang dội của những doanh nhân trong nước, những người đã thành danh thông qua sự đổi mới và sáng tạo của riêng mình. Những cuốn sách như thế này thực sự cần thiết bởi hiện nay, chúng ta đang bị ngập chìm trong các cuốn sách của phương Tây, đặc biệt là Mỹ. Do đó, suy nghĩ của chúng ta được lập trình mặc định rằng những phương thức của họ tốt hơn, tới mức gần như chúng ta luôn chọn chúng để tham khảo. Đã đến lúc chúng ta phải thay đổi lối tư duy tiêu cực này và công nhận những giá trị cũng như hình mẫu bản địa của mình. Trong một khoảng thời gian dài, chúng ta đã mắc phải sai lầm khi cho rằng những ý tưởng và khái niệm phi-phương Tây đều không đáng được xem xét. Chúng ta có xu hướng duy trì quá mức những giá trị này đến độ vô tình tự coi bản thân là hạ đẳng. Ví dụ, ngành công nghiệp điện ảnh và bóng đá của chúng ta không thể cạnh tranh được với những đối thủ nước ngoài ngay cả khi có được sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương. Trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm, đồ ăn nhanh, Mỹ rõ ràng đã chinh phục tuyệt đối được khẩu vị của người Malaysia. Thực tế, trên thị trường cũng có những cuốn sách của các tác giả trong nước, nhưng những khái niệm của họ vẫn dựa trên triết lý phương Tây và nội dung trong đó hoàn toàn dựa vào các tính chất cũng như giá trị của phương Tây. Tôi không có ý kỳ thị phương Tây vì tôi cũng đã tham dự rất nhiều hội thảo cũng như đọc sách phương Tây và tôi đánh giá rất cao những quan điểm tích cực của họ. Tôi không đổ lỗi cho những người phương Tây mà chỉ đơn thuần thể hiện sự bất mãn với xu hướng “sính ngoại” không lành mạnh mà đánh mất các giá trị và sự liêm chính của riêng mình. Kết quả, chúng ta bị thoái hóa, thiếu tự tin và coi thường mọi thứ đến từ chính xã hội của chúng ta. Những triệu phú thầm lặng Nỗi ám ảnh về những nhân vật xuất chúng như Bill Gates, Donald Trump, Sony Morita và Walt Disney đã khiến chúng ta bị che mắt trước cuộc tranh đấu của các doanh nhân đầy tham vọng, “kinh doanh ở sân sau”, dọc theo những tuyến đường tấp nập và các chợ đêm với sự kiên cường và mong muốn thành công cháy bỏng. Họ không quan tâm đến Bill Gates, Henry Ford, hay Donald Trump. Đối với họ, bản thân quan trọng hơn cả. Họ biết điểm mạnh của mình và biết cách bảo vệ cuộc đua và giá trị bản địa. Trong khi chúng ta đang nỗ lực khám phá những nguyên tắc cơ bản của sự thịnh vượng, thì cùng lúc đó, những người buôn bán nhỏ đã tạo ra tài sản theo những cách thầm lặng và khiêm nhường. Họ là những công dân kiên trì, trở thành triệu phú mà không hề nhận ra điều đó và không ai chú ý đến họ. Vâng, họ là những TRIỆU PHÚ THẦM LẶNG – những người đã thành công qua việc học hỏi cách những chú rùa đẻ hàng trăm quả trứng, che chở chúng bằng nước mắt và âm thầm rời khỏi tổ. Họ không phải là con gà đẻ duy nhất một quả trứng vàng và gây ồn ào cả làng. Nhóm người này không mang trong mình sự quyến rũ, quyền lực và sự nổi tiếng, những thứ vốn thường gắn liền với sự giàu có. Ngay cả hàng xóm thậm chí cũng không biết tình trạng kinh tế của họ. Họ không được liệt vào danh sách 100 người giàu nhất Malaysia bởi họ đã thoát khỏi sự chú ý của giới báo chí. Công ty của họ không được niêm yết trên thị trường chứng khoán mà chỉ xuất hiện trong đăng ký công ty (Registrar of Company – ROC) hoặc đăng ký kinh doanh (Registrar of Business – ROB). Trở thành một triệu phú “không được công nhận” có ý nghĩa hơn nhiều một triệu phú nổi tiếng. Tôi sẽ không nói cho bạn biết lý do, mà để bạn tự đánh giá. Sự thoả mãn khi đạt đến thành công là cảm nhận rất riêng của mỗi người. Chúng ta ai cũng có ước mơ và những trải nghiệm riêng. Bạn là người biết rõ hơn ai hết về những ước mơ của riêng mình. Hãy hỏi những người thành công, những người nổi tiếng và những người có sức lôi cuốn, cuộc sống của họ tươi đẹp hơn trước hay sau khi họ trở thành triệu phú nổi tiếng. Là những triệu phú thầm lặng, bạn có thể tiếp tục sự nghiệp kinh doanh hàng ngày một cách âm thầm mà không bị ai quấy rầy hay làm phiền. Cuốn sách bạn đang cầm trên tay sẽ mang lại cho bạn một cái nhìn về thế giới từ góc độ hoàn toàn khác. Hãy mở to đôi mắt và quan sát thế giới từ những góc nhìn đa chiều. Đừng hạn chế tầm nhìn của chúng ta quanh trình độ học vấn và quan điểm của người phương Tây. Chúng ta phải tự hổ thẹn khi ăn bánh burger, bít tết và mỳ Ý nhưng lại thua xa những người hàng xóm thầm lặng và khiêm tốn, những người dù chỉ có trình độ học vấn giới hạn, luôn vui vẻ ăncencaluk (tôm muối) và pekasam (cá muối), nhưng rồi một ngày bất chợt lái chiếc Mercedes Benz đời mới nhất về nhà. Anh ấy thực sự là một TRIỆU PHÚ THẦM LẶNG! Tôi hy vọng cuốn sách này sẽ đáp ứng được “khẩu vị” của các bạn về một cuốn sách truyền động lực giản đơn, đậm chất văn hoá và giá trị bản địa, với lối viết không quá hàn lâm trúc trắc. Đó là lý do tôi tránh sử dụng các biểu đồ, bản kế hoạch và những lý thuyết, khái niệm sáo rỗng và quá học thuật và làm mất đi ý định ban đầu của tôi khi bắt tay vào viết cuốn sách này. CHÚC CÁC BẠN ĐỌC SÁCH VUI VẺ!!! Mời các bạn đón đọc Những Triệu Phú Thầm Lặng của tác giả Rusly Abdullah.